Sport żużlowy, zwany potocznie żużlem, to widowiskowe wyścigi motocyklowe, które mają w Polsce wielu fanów. Sprawdźmy, jakie nawierzchnie stosowano w tym sporcie przez lata jego istnienia.
Żużel to sport, w którym zawodnicy ścigają się na motocyklach na torach o kształcie przypominającym owal. Zależnie od rodzaju danych zawodów liczba biegów, w których ścigają się żużlowcy, różni się – przykładowo w zawodach indywidualnych minimalna liczba biegów wynosi 20. W każdym biegu zawodnicy mają za zadanie w pełni okrążyć tor cztery razy, zaczynają ze wspólnego startu, a następnie jadą w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Pojazdy, które wykorzystuje się w sporcie żużlowym, mają specjalną konstrukcję – nie posiadają między innymi hamulców.
Sport ten jest niezwykle popularny w Europie, a szczególnie w Polsce, gdzie trenuje go bardzo wielu wyśmienitych zawodników. Mówi się, że jego początki w Europie miały miejsce 19 lutego 1929 roku. Były to zawody, które odbyły się w High Beach w Anglii. Przyjmuje się także, że odbyte 7 sierpnia 1932 roku w Mysłowicach zawody były pierwszymi indywidualnymi mistrzostwami Polski w żużlu. Zawodników dzielono wtedy na klasy według pojemności silników motocykli, którymi się posługiwali.
Żużel jest na całym świecie znany jako „speedway”. W Polsce natomiast przyjęła się nazwa „żużel”, która wywodzi się z czasów, gdy na torach stosowano ciemne nawierzchnie żużlowe. Nierzadko używa się też nazwy „czarny sport”, która wiąże się z kurzem unoszącym się nad trybunami czy pokrywającym ubrania sportowców. Obecnie nazwę tę słyszy się coraz rzadziej, ponieważ praktyka ta stopniowo się zmienia. Mimo że stosowana nawierzchnia dalej przyjmuje postać sypką, to ostatnimi czasy tworzy się ją przy użyciu mieszanek sjenitu i granitu.
Jeszcze na początku XX wieku rozgrywki żużlowe organizowano na nawierzchniach trawiastych czy torach kolarskich. Częstym miejscem rozgrywek były także tory do wyścigów chartów lub tory do wyścigów kłusaków, jak miało to miejsce przykładowo w Australii w 1923 roku. W Europie pierwsze zawody na nawierzchni żużlowej rozegrano kilka lat później.
Istnieją także różne odmiany sportu żużlowego, którym przypisuje się różnorodne rodzaje wykorzystywanej nawierzchni. Żużel klasyczny rozgrywa się na torach o sypkiej nawierzchni, a tory te mają długość od 260 m do 425 m. W Niemczech, Holandii czy Belgii sport żużlowy uprawia się często na torach o długości od 350 m do 1300 m z trawiastą nawierzchnią. Z kolei w państwach skandynawskich już od lat 30. XX wieku, a w Związku Radzieckim od lat 60. uprawia się odmianę zwaną potocznie żużlem na lodzie. Różni się od żużla klasycznego przykładowo techniką pokonywania zakrętów czy konstrukcją pojazdów – opony zawodników są tu wyposażane w metalowe kolce, które mają zapewnić przyczepność do nawierzchni.
Jak widać na wyżej przedstawionych przykładach, sypka, ciemnoszara nawierzchnia, to nie jedyny materiał, którym wykłada się tory żużlowe. Nawet w obecnych czasach można spotkać się z wyścigami organizowanymi na torach trawiastych czy lodowych. Doskonale oddaje to jak ciekawym i nieoczywistym sportem jest popularny w Polsce żużel.
(fot.pixabay.com)
